Ano Ang Kahulugan Ng Ekonomiks At Ang Papel Ng Ekonomiks Sa Buhay Ng Tao

Ano ang kahulugan ng ekonomiks at ang papel ng ekonomiks sa buhay ng tao

 

Explanation:

Ang ekonomika o ekonomiks (Ingles: economics) bilang isang agham panlipunan, ay ang pag-aaral sa paglikha, pamamahagi, at pagkonsumo ng kalakal.1

Ang salitang "ekonomika" ay nagmula sa Sinaunang Griyegong οἰκονομία (oikonomia, "pangangasiwa ng isang sambahayan, administrasyon") mula sa οἶκος (oikos, "bahay") + νόμος (nomos, "kustombre" o "batas") at kaya ay "mga batas ng sam (bahay)an".2 Ang larangang ito ay mahahati sa ibat ibang paraan. Ang pokus ng paksang ito ay kung paanong ang mga ahenteng ekonomiko ay umaasal o nakikipag-ugnayan at kung paanong ang mga ekonomiya ay gumagana. Sa pag-ayon dito, ang isang pangunahing pagtatangi sa mga aklatan ay sa pagitan ng mikroekonomika at makroekonomika. Ang mikroekonomika ay sumusuri sa pag-aasal ng mga pangunahing elemento sa ekonomiya kabilang ang mga indibidwal na ahente (gaya ng mga sambahayan at negosyo o bilang mga mamimili o tagatinda) at mga pamilihan (markets) at mga interaksiyon nito. Ang makroekonomika ay sumusuri sa kabuuang ekeonomiya at sa mga isyu na umaapekto rito kabilang ang kawalang trabaho, inplasyon, paglagong ekonomiko, at patakarang piskal at pananalapi. Nagsisimula ang ekonomiya sa premisa (premise) o proposisyon na kakaunti ang kayamanan at kinakailangang mamili sa pagitan ng mga napapaligsahang alternatibo. Sa ibang salita, binibigyan ng pansin ng ekonomika ang mga tradeoff. Sa kakulangan, kung pipili sa isang alternatibo, nangangahulugang sinusuko ang isang pang alternatibo—ang halaga ng pagkakataon (opportunity cost). Nililikha ng halaga ng pagkakataon ang isang tahasang ugnayan ng halaga sa pagitan ng nagpapaligsahang alternatibo. Sa karagdagan, sa parehong nakasalig sa merkado (market oriented) at nakaplanong ekonomika, kadalasang di na tahasang ipinapaliwanag ang dami ng kakulangan sa pamamagitan ng kaugnay na halaga.3

Ang iba pang mga malawak na distinksiyon sa ekonomika ay kinabibilangan ng sa pagitan ng positibong ekonomika at normatibong ekonomika, sa pagitan ng teoriyang ekonomika at nilalapat na ekonomika, sa pagitan ng teoriyang makatwirang pagpili at ekonomikang pag-aasal, at sa pagitan ng nananaig na ekonomika (mas ortodokso at nakikitungo sa "rasyonalidad-indibidwalismo-ekwilibrium nexus") at ekonomikang heterodokso (mas radikal at nakikitungo sa "mga institusyon-kasaysaysan-panlipunan na istrakturang nexus").45

Ang analis na ekonomiko ay maaaring ilapat sa buong lipunan gaya ng sa negosyong ekonomika, pinansiyang ekonomika, kalusugang ekonomika at pamahalaan gayundin din sa krimen,6 edukasyon7, pamilya, batas, politika, relihiyon,8 mga institusyong panlipunan, digmaan,9 at agham.10 Sa pagliko ng ika-21 siglo, ang lumalawig na sakop ng ekonomika sa mga agham panlipunan ay inilarawan bilang imperialismong ekonomiko.11